تبیین عوامل تاثیر‌گذار بر رفتارباروری از دیدگاه متخصصین: یک مطالعه کیفی

هدف: باروری، مسئول بقای بیولوژیک جامعه است، در نتیجه آگاهی از رفتارهای باروری و علل انتخاب این رفتارها، اهمیت بسیار دارد. لذا این مطالعه با هدف تبیین عوامل تاثیرگذار بر رفتار باروری از دیدگاه متخصصین، در سال 95 طراحی شده است. مواد و روش‌ها: مطالعه کیفی حاضر به روش تحلیل محتوا  و با روی‌کرد استقرایی و به صورت مصاحبه فردی جهت جمع‌آوری نظرات گروه متخصصین بهداشت باروری و پرستاری و جمعی از بانوان فرهیخته خراسان شمالی با تخصص‌های متفاوت، در بیمارستان بنت‌الهدی و دانشکده پرستاری مامایی، و ستاد تبلیغات استان در رابطه عوامل تاثیر‌گذار بر رفتارباروری  انجام گردید. مدت زمان هر مصاحبه‌ها بین 30-45 دقیقه بود. با تعداد 40  نفر به اشباع رسید. برای تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی، از  نرم‌افزار MAXQDA10 استفاده گردید. یافته‌ها: فرایند تجزیه و تحلیل داده‌ها منجر به پیدایش دو طبقه اصلی شامل عوامل زمینه‌ای (رفاه و دسترسی، فعالیت‌های  اجتماعی، استقلال و اقتدار زن، عوامل قومی- مذهبی، بسته‌های تشویقی دولتی، تاثیرپذیری از فضای مجازی، وضعیت بهداشتی جامعه) و عوامل فردی شامل، رفتارهای سلامت باروری، خود‌حمایتی، تمایلات باروری زوجین و رجحان جنسیتی زوجین، قید و بندهای فرزندآوری، دغدغه سلامتی مادر و فرزند) می‌باشد. البته بعضی در هر دو حوزه اجتماعی و فردی می‌توانند قرار داده شوند. نتیجه‌گیری: از آن‌جا که رفتارباروری به عنوان مهم‌ترین پدیده‌ی تعیین‌کننده نوسان‌های جمعیتی یک پدیده چند‌عاملی است و عوامل بسیار متنوع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جمعیتی، بیولوژیکی، روان‌شناختی و ... از طریق مکانیسم‌های پیچیده‌ای بر باروری اثر می‌گذارند، لذا شناخت عوامل تاثیر‌گذار بر رفتار باروری و سیاست‌گذاری متناسب با دیدگاه‌های مختلف و فرهنگ‌های متفاوت در کشور می‌تواند در اجرای سیاست‌های جمعیتی با روی‌کرد مثبت موثر باشد.